Βέργος Βλαχαρμάτας 17[32] - 17[78] *
Ρουμελιώτης και προεπαναστατικός αρματωλός που έδρασε στα μέσα του 18ου αιώνα. Δύο χωριά διεκδικούν την καταγωγή του, η Δρέμισσα και το Μαυρολιθάρι. Σύμφωνα όμως με τα γραφόμενα, η καταγωγή του ήρωα προέρχεται από το Μαυρολιθάρι.
Ο Βέργος Βλαχαρμάτας το διάστημα 1750-1760 μαζί με τους περίφημους αρματωλούς της Φωκίδας Δημήτρη Βλαχοθανάση, Χρήστο Μηλιώνη, Λάμπρο Τσεκούρα, Μήτρο Τσεκούρα, Λάμπρο Βουνιχωρίτη και Κώστα Ντρέλο, ύψωσαν σημαία ανταρσίας στη Φωκίδα. Έπειτα από μερικές νίκες ο Βλαχαρμάτας και ο Τσεκούρας αποφάσισαν να επιτεθούν κατά της Άμφισσας. Στο δρόμο χτυπήθηκαν από ισχυρό τουρκικό σώμα και υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν, αφού στο μεταξύ τραυματίστηκε ο Βλαχαρμάτας. Όταν το τραύμα του επουλώθηκε, έκανε ορμητήριό του τον Παρνασσό.
Ύστερα από γενναία αντίσταση κοντά στη Δεσφίνα τραυματίστηκε σοβαρά και για να σωθεί ζήτησε άσυλο στο μετόχι Ιερουσαλήμ των Δελφών. Κατόπιν προδοσίας συνελήφθηκε και θανατώθηκε από τους Τούρκους αφού πρωτίστως βασανίστηκε άγρια.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος των Μαυρολιθαριτών -τιμώντας τον ηρωικό του θάνατο- έστησε την προτομή του μέσα στον χώρο του Ηρώου. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής έγιναν στις 18/8/2003 σε μία σεμνή τελετή στο χωριό.
_________________
* Στη γλώσσα των καταλογογράφων, όταν οι χρονολογίες δεν είναι ιστορικά καταγεγραμμένες και υπολογίζονται με βάση άλλες πληροφορίες, χρησιμοποιείται η αγκύλη για να περικλείσει το κατ' εκτίμηση χρονικό διάστημα.